Boekenwereldje incestueus? Niet overal!

Het boekenwereldje is incestueus, zegt Özcan Akyol (Eus) in zijn boekenweekessay. Nou, daar doen wij in ieder geval niet aan mee.

Het kan de boekenliefhebber niet ontgaan zijn: de Boekenweek 2020 is begonnen. Meestal krijgt vooral het Boekenweekgeschenk veel aandacht, maar dit jaar is Özcan Akyol erin geslaagd alle aandacht te trekken.

Hij mocht dit jaar namelijk het Boekenweekessay schrijven (nu te koop in de boekwinkel voor € 3,75) over het thema “”Rebellen en Dwarsdenkers”. Wie ooit iets van Eus heeft gelezen weet dat deze schrijver af en toe best eigenwijs kan zijn. Dus dat hij iets tegendraads zou schrijven, lag voor de hand.

Maar waar men niet op rekende, was dat de schrijver het literaire wereldje een enorme veeg uit de pan zou geven. Zijn essay “Generaal zonder leger” stelt dat schrijvers vroeger écht iets konden schrijven wat impact had, omdat ze konden putten uit hun eigen ervaringen en leed. Tegenwoordig zijn de schrijvers allemaal een beetje gepamperd.

Uit de promo-tekst: “Ooit raakte hij betoverd door de literatuur dankzij schrijvers die met hun polemische stijl aandacht vestigden op hun werk én iets teweegbrachten in de maatschappij.

Maar de schrijvers met deze bloedgroep zijn uitgedund. Er is nog maar weinig literatuur die de sociale klasse en identiteit van de schrijver ontstijgt: de moderne auteur richt zich vooral op zijn eigen cocon – de gelijkgestemden. Wanneer gebeurt het nog dat het héle land staat te sidderen na een publicatie die de vinger op de zere plek van onze samenleving legt?” 

Eus als een olifant in de porseleinkast

Zijn essay doet precies dat. Een wat voorzichtiger schrijver zou suggereren dat het allemaal teveel ons-kent-ons is. Maar Akyol gaat er vol in: hij noemt het literaire wereldje incestueus. Iedereen die iets betekent in het wereldje zit bij elkaar op de lip. Alle literatuurprijzen worden uitgereikt door Amsterdamse grachtengordel-intellectuelen die vooral met elkaar bezig zijn en elkaar prijzen toeschuiven.

Doet iedereen daaraan mee? Nee! Bij www.lekkerlezen.net houden wij ons verre van het incestueuze. Dat blijkt wel uit het volgende:

• Wij zitten “buiten de ring” (iets waar Amsterdammers misschien geschokt door zijn). Ons “hoofdkantoor” zit in Nijmegen en we hebben recensenten in plaatsen als Rotterdam, Enschede, een dorpje in Friesland en in Vlaams-België. Onze blik op de wereld is dus anders en breder.
• Wij doen niet aan conformisme. Sterker nog, recensenten worden geselecteerd op hun vermogen om een eigen mening te hebben, zelfs (vooral) als die afwijkt van wat andere media vinden en zeggen.
• Uitzonderingen daargelaten heeft bij ons niemand “ervoor geleerd”. De een is bedrijfseconoom, de ander psycholoog en weer een ander huisvrouw. Wij lezen niet vanuit theoretische kaders, maar vanuit de lezers-ziel.
• Hoewel we uitgevers die mogelijkheid wel degelijk bieden, maken ze zelden gebruik van de mogelijkheid om ons te citeren. Best jammer, want we zijn soms enorm positief over hun werk. Juist doordat wij zo onafhankelijk opereren (eigenwijs zijn) hebben onze loftuitingen een grotere waarde.
• We zijn nog nooit gevraagd om zitting te nemen in de jury van de Libris-literatuurprijs

Mocht het bovenstaande je nog niet overtuigd hebben dat wij ons eigen plan trekken, laat dan dit je overtuigen:

• Ook dit jaar zijn wij niet uitgenodigd voor het Boekenbal

Kijk verder dan je eigen wereldje

Maar serieus, het essay van Özcan Akyol heeft nogal wat losgemaakt. Geen boekenprogramma dat er niet over sprak, iets dat ironisch genoeg de stelling van Akyol onderstreept. Eerder bereikte Özcal iets soortgelijks met de tv-serie “Eus in het land” , waarin de uit Deventer afkomstige schrijver  actief op zoek gaat naar signalen van buiten de Hilversumse bubbel.

Zowel in die tv-serie als in zijn essay roept hij op om wat vaker buiten de Randstad te kijken. Want laten we wel wezen, dankzij het internet is nabijheid eigenlijk helemaal niet meer nodig.

Als kleine partij “in de provincie” zijn wij het daar natuurlijk volmondig mee eens. Dus , literair Nederland, wil je een breder geluid? Kijk dan ook eens naar initiatieven elders in het land. Zoals dit prachtige initiatief!

Over www.lekkerlezen.net

Door en voor echte boekenwurmen, onder dat motto houdt www.lekkerlezen.net zich al meer dan 12,5 jaar bezig met boeken en literatuur. Alleen werkend met vrijwilligers geven wij onze visie op boeken en literatuur. Niet vanuit allerlei theoretische kaders, maar puur vanuit de leeservaring.

Zo geven we recensies (op basis van toegezonden fysieke boeken), literaire nieuwtjes en achtergronden. Ook bieden we adverteerders de mogelijkheid hun merk en producten op een leuke manier in het zonnetje te zetten, bijvoorbeeld via sponsored content of (meest populair) door het sponsoren van een prijsvraag voor onze bezoekers.

Wilt u échte lezers bereiken? Dan is https://www.lekkerlezen.net hét kanaal.